vraag: Ik had al niet zo’n fantastisch zelfbeeld, waarbij vaak dingen niet gelukt zijn (werk/relatie). Na een jarenlange zoektocht naar oplossingen heb ik de diagnose autisme gekregen.
Ik ervaar dat, zeg, de helft van de mensen om mij heen een draai maakt in hun energie, naar mij toe, als ik het hen vertel. Ik voel mij niet meer voor vol aangezien door hun (ook vrienden/familie). In mij voel ik een verlangen om ze te spiegelen wat ze doen (wie is hier nu niet empathisch…!), maar dat voelt kansloos, want ‘jij kan dat gewoon niet in perspectief plaatsen’.
Ik voel de neiging deze mensen uit mijn leven te bannen, maar dan blijven er niet veel over. Wat kan ik doen in mijzelf om hier mee om te gaan?
Antwoord: Je reactie is heel begrijpelijk. En misschien bij sommige mensen nodig. Als mensen niet op wat voor manier dan ook voedend voor je zijn (bijdragen) dan is het maar de vraag of je ze om je heen wilt. Toch zou ik je ook graag een ander standpunt willen laten zien.
Alles wat wij in onze buitenwereld ontmoetten is een fysieke manifestatie van de energie die in ons leeft. Daar spelen heel veel verschillende energieën, gevormd door focus. Degene met de grootste lading (lees: degene die de meeste aandacht krijgt, bewust danwel onbewust) vormt zich. Dat kan ook zijn wat we bijvoorbeeld onbewust vrezen. Hoe meer lading, hoe meer het uiterlijk zichtbaar zal worden. Dus op het moment dat je gaat verwachten dat mensen je af gaan keuren en hier behoorlijke lading op hebt, dan is er grote kans dat dat ook gaat spiegelen. Als je bijvoorbeeld naar mijn leven kijkt. Ik heb naar 15000 mensen bekend dat ik autist ben en ik krijg vooral positieve reacties. Het is dus niet zo dat de hele wereld negatief is over autisme. Waarheid is subjectief.
Zeker, het is een denigrerende opmerking als iemand zegt “dat kun jij niet in perspectief plaatsen”, zo’n houding echter, boven jou te staan, is alleen mogelijk als jij je eronder plaatst. Met je boosheid overigens pak je wel weer terrein terug, dus dat is positief! De neiging om te spiegelen is misschien wel belangrijker voor jezelf dan voor hun. Misschien is het kansloos, maar dan heb jij wel voor jezelf gesproken. En dat kan in je proces naar zelfacceptatie heel belangrijk zijn. Want zodra jij jezelf gaat accepteren en de positieve waarden van jezelf gaat zien, dan zal de buitenwereld ook die gaan spiegelen. Er is dus een omslagpunt in jezelf nodig, maar als we het over zelfbeeld hebben moet je nog iets anders weten….
Als ik terugkijk naar wat mijn leven een drastische ommekeer heeft gegeven zijn dat twee cruciale beslissingen geweest:
- Stoppen met me druk maken om wat een ander van me vindt
- Stoppen met zoeken naar een ik (en dus naar een zelfbeeld)
Stoppen met wat een ander van je vindt gaat natuurlijk gepaard met zelfacceptatie, zoals we eerder bespraken. Zelfacceptatie is echter niet iets dat je kunt doen. Het is een loslaten. Een inzicht dat die ander eigenlijk alleen maar bestaat in de vorm die jij ziet. De ander is derhalve een projectie van jezelf. Het is een vicieuze cirkel om je druk te maken om wat een ander van je vindt en daar je gedrag op aan te passen en dan weer te checken of het goed was… Ergens moet die cirkel doorbroken worden en dat doe je door je focus te gaan verleggen. Niet naar wat een ander van je verlangt, hoe goed gedrag eruit ziet, maar naar wat er van binnenuit naar buiten toe wil gebeuren…. Het moment dat ik dat ging doen, stopte ik met mijn fascinatie over anderen, want dit was vele malen fascinerender! Wat als het leven gestuurd van binnenuit veel wonderbaarlijk perfecter is dan je je kunt voorstellen?
Tegelijk met dat ik de energie zijn natuurlijke stroming liet stromen in plaats van precies andersom, stopte ik ook met zoeken naar een ‘ik’. Laat me dat goed toelichten, want dit is, zeker in geval van autisme, een cruciaal inzicht. Interessant hierin is te onderzoeken of jij het bent die een laag zelfbeeld heeft, of dat je verwacht dat de ander dat heeft? Is je focus daarin intern of extern? Waarom vraag ik dit? Omdat mensen met autisme eigenlijk moeilijk ik-kaders aanleggen, zo niet helemaal niet. De vraag is hier of het werkelijk een zelfbeeld is of een idee over wat een ander van je zal vinden en dan kennelijk waar is ofzo. Als je echt gaat zoeken naar die ‘ik’, dan is die helemaal niet te vinden. Hij valt bijna uit elkaar als je ernaar zoekt. Een interessante als je beseft dat sommige mensen met autisme letterlijk mensen als onderbroken computerbeelden zien, alsof ze uit elkaar vallen.
Terug naar dat zelfbeeld. Het woord zelfbeeld is een contractie op zichzelf, zelf en beeld horen niet bij elkaar, ze zijn elkaars tegengestelden. Die woorden refereren naar twee verschillende lagen waar je niet tegelijk vanuit kunt kijken. Zoeken naar een zelfbeeld is onmogelijk. Of je zoekt naar een ik-beeld of je vind een zelfbesef, afhankelijk van in welke laag je zoekt. Dat laatste is geen beeld of gedachte of omschrijving, het is een existentieel gevoel.
Het aanmaken van een positief ik-beeld is net zozeer gebakken lucht als een negatief ik-beeld. Beter is het om je perspectief te verschuiven van beeld naar zijn. Daar ga je namelijk ontdekken dat ieder mens gelijkwaardig is. Dat wij op wezens niveau geen enkel gebrek hebben. Dat alles op dat niveau energetisch logisch is (natuurwetmatig duidelijk) en dus voorspelbaar. Je kunt je dan verwonderen, maar echt verrast zul je niet meer zijn.
Dit is waarom ik zeer huiverig ben als ik behandelwijzen zie over het helpen aanleggen van ik-referentiekaders. Als er ideeën, regels over wie je bent in je hoofd vast zitten, krijg je ze er niet meer uit. Maar als je je perspectief verplaatst naar het enige dat vast is, dan kun je in je hoofd veel flexibeler blijven. Ja, zelfs als autist!!! En dan kun je zonder ik-referentiekader prima functioneren.
De sleutel ligt in onszelf…
En weet je wat het mooie hieraan is. Dat dit ook de sleutel naar geluk is voor alle niet-autistische mensen!
Eindelijk een verhelderend artikel over een “negatief zelfbeeld” en hoe het werkt (bij mensen met autisme) en dus hoe je eraf kan komen.
Na ruim 3 jaar therapieën bij het centrum autisme van het ggz hebben geen van de 5 therapeuten mij iets verhelderends kunnen meegeven over hoe af te geraken van een negatief zelfbeeld. En ziehier de sleutel!!!